Vật tư chống sét là tập hợp tất cả các thiết bị, linh kiện và phụ kiện cần thiết để xây dựng một hệ thống chống sét hoàn chỉnh, bảo vệ con người và tài sản khỏi tác hại của sét1. Hệ thống chống sét hiện đại được chia thành hai nhóm chính: chống sét trực tiếp và chống sét lan truyền, mỗi nhóm yêu cầu các loại vật tư chuyên dụng khác nhau.
Hệ Thống Chống Sét Trực Tiếp
1. Kim Thu Sét
Kim thu sét là bộ phận quan trọng nhất trong hệ thống chống sét trực tiếp, có nhiệm vụ thu hút tia sét và dẫn truyền xuống đất an toàn. Hiện nay có hai loại kim thu sét chính:
Kim thu sét cổ điển (Franklin): Là thanh kim loại đơn giản được vót nhọn, hoạt động theo nguyên lý Franklin. Loại này có giá thành rẻ nhưng phạm vi bảo vệ hạn chế, chỉ chống được sét đánh thẳng trực tiếp.
Kim thu sét hiện đại (ESE): Được chế tạo theo nguyên lý tia tiên đạo sớm, có khả năng chủ động phát tia tiên đạo để dẫn sét hiệu quả hơn với bán kính bảo vệ rộng. Các thương hiệu phổ biến như ALPS, BAKIRAL, ZEUS có giá từ 2.650.000 – 27.500.000 VNĐ
2. Cáp Thoát Sét (Dây Dẫn Sét)
Cáp thoát sét là kết nối quan trọng để dẫn dòng sét từ kim thu sét xuống hệ thống tiếp địa1. Thông thường được làm từ:
-
Cáp đồng trần: Được bện từ 7-19 sợi đồng nhỏ, có khả năng dẫn điện và chịu nhiệt tốt
-
Tiết diện tối thiểu: 50mm² đồng theo tiêu chuẩn quốc tế NFC 17-102
-
Bảo vệ: Thường được đặt trong ống nhựa PVC để đảm bảo tính thẩm mỹ và bảo vệ
3. Hệ Thống Tiếp Địa
Cọc Tiếp Địa
Cọc tiếp địa là thanh kim loại được cắm sâu vào đất để phân tán dòng sét xuống lòng đất một cách an toàn. Các loại phổ biến:
-
Cọc thép mạ đồng RAMRATNA: Xuất xứ Ấn Độ, giá từ 215.000 VNĐ/chiếc
-
Cọc đồng GOLDWELD: Sản xuất tại Việt Nam
-
Kích thước: Thường dài từ 1,6m đến 2,4m, đường kính 14-16mm
Hóa Chất Giảm Điện Trở (GEM)
Hóa chất giảm điện trở là vật liệu dẫn điện cao cấp có tính kháng thấp, không bị ăn mòn, giúp cải thiện hiệu quả nối đất ở những khu vực có độ dẫn điện kém. Các thương hiệu phổ biến:
-
GEM RAMRATNA: Ấn Độ, giá từ 170.000 – 300.000 VNĐ/bao
-
GEM GW: SKEP Electrogrip
-
GEM ACE: Ấn Độ, giá 165.000 VNĐ/bao
4. Vật Tư Hàn Hóa Nhiệt
Thuốc Hàn Hóa Nhiệt
Thuốc hàn hóa nhiệt sử dụng phản ứng nhiệt nhôm để kết nối các kim loại, tạo mối hàn vĩnh cửu với nhiệt độ lên đến 3000°C7. Các loại phổ biến:
-
CADWELD (ERICO-Mỹ): Loại 90g (160.000 VNĐ), 115g (215.000 VNĐ), 150g (270.000 VNĐ)
-
GOLDWELD: Việt Nam
-
KUMWELL: Thái Lan
Khuôn Hàn Hóa Nhiệt
Khuôn hàn được làm bằng than chì có khả năng chịu nhiệt cao, được thiết kế để nối các kim loại khác nhau với tuổi thọ trung bình cao hơn 70 lần so với các mối hàn thông thường
Hệ Thống Chống Sét Lan Truyền
1. Thiết Bị Chống Sét Lan Truyền (SPD)
SPD (Surge Protection Devices) được chia thành các loại:
Loại 1 (Type 1): Lắp tại đầu vào công trình, chống sét đánh trực tiếp
Loại 2 (Type 2): Lắp tại bảng phân phối, chống sét lan truyền
Loại 3 (Type 3): Lắp tại thiết bị đầu cuối
Các thương hiệu như OTOWA (Nhật Bản) có giá từ 2.400.000 – 17.400.000 VNĐ
2. Thiết Bị Chống Sét Đường Tín Hiệu
Bảo vệ các hệ thống mạng Internet, camera, viễn thông và các thiết bị điện tử khỏi dòng sét lan truyền qua đường tín hiệu
Phụ Kiện Lắp Đặt
1. Kẹp Nối và Định Vị
-
Kẹp định vị cáp thoát sét: Cố định dây thoát sét vào tường, trần hoặc kết cấu công trình
-
Kẹp U cáp với cọc tiếp địa: Kết nối cáp đồng với cọc tiếp địa
-
Kẹp cáp đồng: Giữ cáp đồng trần các kích thước từ 25mm² đến 150mm²
2. Khớp Nối Cọc Tiếp Địa
Khớp nối (ống nối) được sử dụng để kết nối hai cọc tiếp địa với nhau khi cần tăng độ sâu. Thông thường làm bằng đồng, có ren hai đầu để kết nối với cọc D14, D16, D18
3. Thiết Bị Đo Kiểm Tra
Đồng Hồ Đo Điện Trở Đất
Thiết bị không thể thiếu để kiểm tra chất lượng hệ thống tiếp địa, đảm bảo điện trở đạt tiêu chuẩn:
-
Điện trở tiếp địa hệ thống chống sét: <10 OHM
-
Điện trở tiếp địa an toàn điện: <4 OHM
-
Điện trở tiếp địa an toàn điện nhẹ: <1 OHM
Thương hiệu VICI (Hồng Kông) có giá 2.700.000 VNĐ/bộ
Thiết Bị Đếm Sét
Thiết bị có tác dụng đếm số lần sét đánh vào hệ thống, thường được lắp vào phần dưới của cáp thoát sét, cung cấp thông tin để cải tạo hệ thống chống sét hiệu quả hơn
Tiêu Chuẩn Kỹ Thuật
Các vật tư chống sét cần đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam:
-
Tiêu chuẩn quốc tế: IEC 62305, IEC 62561, UL 467, BS 6651:1999
-
Tiêu chuẩn Việt Nam: TCVN 9385:2012
-
Tiêu chuẩn Pháp: NFC 17-102
Tổng Hợp Giá Thành Tham Khảo
| Loại Vật Tư | Giá Tham Khảo (VNĐ) |
|---|---|
| Kim thu sét nhập khẩu | 2.650.000 – 27.500.000 |
| Cọc tiếp địa mạ đồng | Từ 215.000/chiếc |
| Hóa chất giảm điện trở | 165.000 – 300.000/bao |
| Thiết bị chống sét lan truyền | 2.400.000 – 17.400.000 |
| Đồng hồ đo điện trở đất | 2.700.000/bộ |
| Thuốc hàn CADWELD 90g | 160.000/lọ |
| Thuốc hàn CADWELD 115g | 215.000/lọ |
Việc lựa chọn vật tư chống sét phù hợp cần dựa trên đặc điểm công trình, điều kiện địa chất, yêu cầu kỹ thuật và ngân sách đầu tư. Hệ thống chống sét hiệu quả đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ của tất cả các vật tư trên, được lắp đặt và vận hành theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.


